Niesłychanie fascynujące stworzenia – karaluchy

Karaluchy to stworzenia niezwykle interesujące. Może nie grzeszą urodą ani pozytywną sławą, ale mogą fascynować z innych powodów. O nich właśnie chcę dziś opowiedzieć. Co może fascynować w karaluszku?

Charakterystyka stworzenia

Wygląd

Karaluszki, albo inaczej karaczany wschodnie (Blatta orientalis) to niewielkie owady, mierzące około 2 cm. Męskie osobniki osiągają 1,8-2,8 cm, damskie 2-2,7 cm. Ich ubarwienie różni się w zależności od gatunku i może być rudawe, brązowawe a nawet czarne. Ich ciało przykrywają łuskowate skrzydła. Mają 3 pary nóżek i długie czułka.

Występowanie

Występują niemal na całym globie, ale największe skupiska można spotkać na północnej półkuli, w strefie umiarkowanej. Naturalne populacje znajdują się w rejonie Morza Kaspijskiego i Czarnego, ale zwierzęta te przystosowały się do życia w środowisku zmienionym przez człowieka i odtąd nawiedzają go w piwnicach, magazynach, kanałach ściekowych czy na wysypiskach. Są z nami już ponad 320 milionów lat!

Cykl życia

Samiczka karalucha składa jaja co 1-2 tygodnie, około 6 razy w ciągu życia. Tych jajeczek jest koło 20 i są zamknięte w kapsułce zwanej ooteką (ootekę tworzą też modliszki. Kolejne ciekawe stworzenia). Ową karaczanową ootekę mama karaluch zazwyczaj nosi przy sobie jakiś czas, po czym pozostawia w osłoniętym obszarze. Karaluch żyje około 1. roku.

Pożywienie

Jedzą co popadnie, głównie resztki naszego jedzenia, ale też włosy, płatki skóry, klej czy papier. Zjadają też inne martwe owady, a w razie potrzeby słabe lub okaleczone osobniki z własnego stada… W niektórych krajach to one stanowią pożywienie dla człowieka. Ale o tym za chwilę.

Tryb życia

Są istotami społecznymi. Potrafią się odnaleźć po zapachowych śladach zostawianych przez inne karaluchy. W ten sposób łatwo lokalizują jedzenie oraz siebie nawzajem. W zasadzie to decyduje o ich wędrówkach. Wynurzają się po ciemku w celu odnalezienia stada i pożywienia. Oddzielone od swoich ziomków stają się zagubione i mogą na przykład stracić apetyt.

Ciekawostki ze świata karaluchów

Temperatura

Karaluchy to istoty ciepłolubne. Optymalna temperatura dla ich rozwoju wynosi 20-29 stopni. Lubią też wilgoć. Większość nie wytrzymuje temepratury poniżej 0. Ale ich zdolności adaptacyjne są tak wspaniale rozwinięte, że niektóre gatunki wytwarzają specjalny glicerynowy specyfik, który chroni ich ciało przed zimnem. Nie straszne im nawet -122 stopni Celsjusza!

Przetrwanie

Karaluchy są z nami niemal od zawsze i są niemalże wszędzie. To dzięki wspomnianym zdolnościom adaptacyjnym. Niektóre gatunki nauczyły się na przykład nurkować. Inne potrafią przetrwać w suszy, bez wody. Bez żywności potrafią przetrwać miesiąc. A są i takie, które mogą wytrzymać kilkadziesiąt minut bez powietrza.

Potrzeby

Potrzebują ciepła, wody i białka. Dlatego zazwyczaj unikają zimna, wybierają pokarm zawierający dużo wody i w razie niewystarczającej ilości pożywienia z zewnątrz, zjadają siebie nawzajem. Same są bowiem bogate w białko.

Zastosowanie

Ze względu na to białko, a także tłuszcz, sole mineralne i witaminy, w niektórych rejonach służą jako pożywienie dla ludzi. Ale spokojnie. Kucharze nie biegają po ulicach w celu złapania smakowitego kąska. Karaluchy są specjalnie na tę okazję hodowane. Dzięki temu nie mają na sobie wirusów i bakterii. Je się je głównie w Chinach, Tajlandii i Meksyku. Hodowane bywają też na pokarm dla zwierząt owadożernych.

Lot

Mówi się, że ani męskie, ani damskie osobniki nie latają. Ale ja bym powiedziała, że one tylko udają. Takie niby nieloty. To prawda, że mają łuskowate skrzydła, które nie służą do lotów długodystansowych. Niemniej odbywają loty szybowcowe lub spadochronowe. Ich skrzydła są wtedy szeroko rozstawione i chociaż pozostają nieruchome, to ustawienie ich pod odpowiednim kątem pozwala im na bezpieczne wylądowanie na ziemi.

Inne

Wykazują dużą tolerancję na promieniowanie radioaktywne.

Są wyjątkowo odporne na zgniatanie. Potrafią mocno się spłaszczyć i przecisnąć przez najmniejszą szczelinę.

Wspinają się po szorstkich powierzchniach. Z gładkimi ścianami większość gatunków sobie nie radzi.

A propos przetrwania. Karaluchy po utracie głowy wciąż są w stanie przeżyć nawet tydzień czasu.

Na odnóżach karaczana rosną niewielkie włoski, dzięki którym wyłapują nawet minimalny ruch powietrza. A gdy dodać do tego niezwykle czuły system nerwowy, otrzymujemy istotę nad wyraz zwinną i żwawą. W ciągu zaledwie 1. sekundy potrafią zmienić kierunek biegu 25 razy!

Czy karaluchy są niebezpieczne?

Na szczęście karaluchy nie gryzą ani nie kąsają. Mogą jednak przenosić na swojej powierzchni bakterie i wirusy powodując między innymi zatrucia pokarmowe czy cholerę. Mogą też wywoływać reakcje alergiczne albo astmę. Pozostawiają nieprzyjemny zapach. Ponadto zanieczyszczają produkty spożywcze swoimi wydzielinami przez co te szybciej się psują.

Moje doświadczenia

Pierwszy raz w życiu zobaczyłam karaluchy w Danii. Na szczęście nie w domu, tylko w pracy, więc jakoś specjalnie mnie nie poruszały. Zwłaszcza, że były malutkie. Przynajmniej w porównaniu do tych, które spotykam tu, w Hiszpanii. Wyraźnie tutejszy klimat im sprzyja.

Nie widuje ich się raczej w okresie zimowym. Ale gdy tylko robi się cieplej, przyłażą do ogródka. Odwiedzają nas gdy siedzimy do późna na dworze. Czasem jakiś zabaluje do rana. Nawet przy mojej fascynacji tymi istotami nie jest tak, że spotkania te jakoś mnie cieszą. Na początku trzymałam się z daleka, ale z biegiem czasu przyzwyczaiłam się do ich widoku. Nie zmienia to faktu, że odwiedziny karaluchów w naszym ogrodzie kończą się dla nich tragicznie. Ale o metodach zwalczania karaluchów napiszę następnym razem. Takie to ciekawe stworzenia, że wyszedł mi pełnowymiarowy artykuł.

Karalusze gadżety

Jeśli obrzydzenie to nie jest coś co pierwsze przychodzi Wam do głowy, gdy słyszycie słowo “karaluch”, to spójrzcie co można znaleźć w sieci. A jeśli jednak macie dosyć, przewińcie na koniec i posłuchajcie piosenki. 😀

Sztuczne karaluszki mogą tak samo odpychać jak żywe, ale maskotka jest urocza, czyż nie? Kostium też uważam za oryginalny, a w grę dzieciaki na pewno chętnie by się pobawiły. Ja zresztą też. 😉

Niedawno pisałam o hiszpańskich filmach. Nie będę zdradzać szczegółów, ale w “Mientras duermes” jest trudna do zapomnienia scena z karaluchami w roli głównej.

Na koniec ostatnia ciekawostka.

Piosenkę “La cucaracha” kojarzy pewnie większość z nas. Być może jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że jest to piosenka właśnie o karaluszku! “La cucaracha” to nic innego jak hiszpańska nazwa bohatera dzisiejszego postu. Piękna prawda?